vRgv`Ù ýQ[yt ìyqm @k~ç lK;y iKmvû
kRw^ mNdl ×k`\y¿.
vRgv`Ù ýQ[y @gn y`m s>h` þa#NÔ-@p`Ú @prËÐ a`N @qk 1996 vsr avsN vn ìt m`s 18k r@T ql j`ñk Îp`Øwyt sm`n q#v#Nw ËqL kNqr`vK yt kr a#w. 1996 vs@R Øvû@N ql j`ñk Îp`Øw@Y vçn`km r#ÓyL ¡Äyn 789.9K ìy. It wvW m`s 6k ql j`ñk Îp`Øw@Y vçn`km ekó kl ìt ýQ[y s>h` @M a`N @qk 1996 avsN vn ìt yt kr a#ñ Ëql r#ÓyL ¡Äyn 1153K, enM r#ÓyL @k~ç 1,15,300K @V.
/ lAk` aR} \`SõyN@G sAgmy ìâN m$w Ù pvWvn lq sMmNõnyk Ù ×ñpWñ a[&yn a`ywn@Y ì[`yk a[&K;k a`c`Ry smN k#@Lgm @M kr#Ð iØÝpW kr a#w.
"ýQ[y s>h` ql ìyqm 1996 ql j`ñk Îp`Øw@Y vçn`km @mN âyyt 160K ìy. eµ @Wr#m vN@N ËÇ aîr#Qqk h` wvW m`s hyk ql @Q¯y Îp`Øwy apt aµÉ ï bv û" yÐ@vN a`c`Ry k#@Lgm pvs` ñ@B.
ýq ìyqM
ýq ìyqm @m@ls gnN bl` a#W@W 1983 ât 1996 avsN vn ór# k`ly s>h` y. ×ñpWñ a[&yn a`ywn@Y pR@Y;kyNt aÐv @my gnN b#Äy h#¿v ñ¤ ìyqm û
; y}` vs@yN nM It wvW ekó ìy ýó, nËW gnN b#Åm aãr#, aA\ a#w. 1997 sh 1998 vsrvl ayv#@yN @vN kl Ëql q pÝÖrk a#Sw@MNóvÄN lb` gW ËqL h` ýQ[@yN ï h`Î q ekó kl ìt 1998 vsr ag vn ìt ýQ[y s>h` ÕÇSs` qmn lq Ëql wvW r#ÓyL ¡Äyn Àp âyy¿N ihl yû."ýq ìyqM @n` ñ£@N nM vd` &127;lq`ü a`@y~jnvl h` pÝ@X~jnvlt @mm ËqL @y`qvNt ñ£Î"û a`c`Ry k#@Lgm pvsû. ýq ìyqMvlt wvW ekó vn @QvL nM 750,000K srngwûN ndWó ¿Þmt yn ìyqm h` @p`Ú k`Ry v
&hyt âÚ ï h`Îy bv oÒ p#vã y.ýQ[y Îs` a`q`yM aµÉ íM g#n wv ÚrtW s>hN kl a`c`Ry k#@Lgm 1982 Ù lAk`v sAc`rk kRm`Nw@yN @kNy`vt, m`lØvûnt sh Ër#â ØvûNvlt iØÝ@yN âçyW q#N em rtvL lAk`v pä kr a#ñ bvt gnNµlV q#Kï@Y y. "ey vn`µ aµÉ ï a`q`yM h` mg h#r#Ð avS}`vN ÓÄb> uq`hrny¿"û oÒ À@V y. ×`G[n pl`y`m h` £QŽ glny b‹ s#<îÐ ìyqM a#ñ bv q oÒ s>hN k@L y. oÒt aÐv a`Nv "ì\`l pÝm`vk" av×m`nykt @g`S n#W@W a`rK;k ìyqM wvW ihl y`@M ¡y Îs` y} "a@P @b`@h~ ýq aì a`nyny @k@rn wWvyK ól av×m`nyK k@L nM a`rK;k ìyqM wvW ihl y`mt id ñ£Î. ey ×k`\yt pW ímt id ñ£@N ihl ayv#y µ<y¿N h` eµ ×ñ&127;l @ls a#ñ vn @p`Å aÐp`ñk ihl n#±m¿Î."
lAk`@V [@N|vryt lb` gw h#¿v ñ¤ a`Rñk vR[ny g#n âAgPÕr#@V µtÕ agm#ñ Å Kv`N ý 1982 Ù pl kl aqhsK a`c`Ry k#@Lgm uÕt` qKvû. 1970 vn ìt lAk`@V Ek jn a`q`ym, 1979 Ù âAgPÕr#@V p#vñ a#mÝk`Ð @d`lR 4000k Ek jn a`q`y@M mTtmt n#@gÐ a#w#û Å Kv`N ý pvs` a#w. nËW 1979 Ù @d`lR 400K ï lAk`@V Ek jn a`q`ym 1996 vnìtW n#± ñ£@N @d`lR 760 qKv` yû a`c`Ry k#@Lgm ¿y` âç@Y y.
×ñpWñ a[&yn a`ywn@Y pR@Y;ny g#n q sN@D tûMS v&`p`Ýk añ@Rkykt Äyn ÄýMkr#@vK 1998 jnv`Ý m`s@Y m`Rg a`ywny ýq ìyqM ÓÄb>v kl wK@Sr#vK q s>hN krû. m`Rg a`ywn@Y em ì|@L;nyt aÐv 1983-96 k`ly ól ýQ[y Îs` a`Rñkyt âÚ ï h`Îy r#ÓyL ¡Äyn 2260¿. @mm gnN b#Å@M Ù a`Nv h` eLèèIy yn @qk m kl ìyqM q gnnt @gn a#w. @mm k`ly ól r@T a`Rñk vR[n @RTé@V s`m`n&y âyyt 4.3K ìyR ýQ[yt °y ìyqM a`Rñkyt v#y k@L nM vR[n @RTév âyyt 7K ìy h#¿v ñ£Ð bv q ß¿y` µ<y ï âyyt 12k @RTév âyyt 4 qKv` bSs` gw h#¿v ñ£Ð bv q m`Rg a`ywny s>hN kr ñ@B.
ýq ìyqM ÓÄb> sAš&` @LšnvÄN ¿y#@vN@N þa#NÔ a`Nv h` q#N @p`Ú @prËÐ a`Nv @gn yn vRgv`Ù ýQ[y @m`n wrM qr#Ð a`Rñk š`qnyK âÚ kr ñ@B q yn k`rn`v pmnK @n` @V. ýQ[@Y Ù mr` q#ËÐ jnk`y 60,000kt aŽk y -- iN añì\`l bÒwry @qml jny` y. an`} @kr#Ð lK; sAš&`w @qml mh jnk`yK vsAgwvl, h`m@W sh mNq@p~;n@Y °LvÐ l#b mh` v&snykt a#q qmÐ l#b ñ@B. ýQ[@yN Ôd` ì‰n lËN sAš&`v lK; 2K @vw# û ýÎ@sF sAì[`ny 1998 Ù v`Rw` k@L y. 50000K lËN mrnyt @g`Úr# ïh.
ýQ[@Y eLly
p`lk pNñy @M s` q#v#Nw ìyqmK qr` @gn ýQ[y @gn yN@N a#û? ÓÄór# spy` gw ýó ÌÄk ×|ny ey û. þa#NÓy, @p`Ú @prËn h` vRgv`ÙN ýQ[y @gn yN@N r@T "@X_Ék ašNdw`vy ßk g#Ïmt" yû p#n@gn ¿yÐ a#w. e@hW oîN ¿yn IÎy` @X_Ék ašNdw`vy ¡@>n ór#W ýQ[y @gn @g`S a#w. IÎy` @X_Ék ašNdw`vy ¡@>n ór#, [npñ a`Rñk uvmn`kMvlt m h`Î @vQÙW, @Q\p`ln aS}`vrWvyK q yÄ yÄW ÎRm`ny krÉN ýQ[y @gn yN@N a#û? ey vn`µ âAhl-@qml kMkr# pNñy h` Ô«w jnw`vN @L gAg`v¿N @Hq kr [npñ pNñ p`lny a`rK;` kr gÎÉN j`w&Nwr ×`G[n@Y a`Žpw&yt @M mh jnw`vN ytW ¿Þmt ØyW kl ýQ[y¿. @qml Ô«wyN m#dlÉN ØyW kr a#ñ ýQ[y qÁÐ pl`Wvl Ù @y`q` @gn a#W@W E @p@qSvl »vW vn jnw`v@G »ìw h` ×j`wNõ aûòN q ìn`\ kr q#Êmt y. E yt@W vR[ny @k@rN@N a``q`yk p`lnyk @k`N@Qâ y.
lAk`@V ÉÄtÝ yNõy q#v#Nw ýq ìyqM m°N mhjny`t e@rµv wr @k@rn s#ç @pr À sMmNõn@Y Ù a`c`Ry k#@Lgm iØÝpW kl sAš&` @LšnvÄNmW @pNÐM @k@rû. 1996 vsr vn ìt lAk`@V sNnQ[ hËq` blk`y m#@Lây`@V, ÓÄÔn@Y h` OS@
ëÄy`@V hËq` bly iKmvn mTtmt wr kr a#w.@mm sMmNõnyt @k`wl`vl hËq` ìq&` Ô@yN sMbN[ ï eM.eM. jyvR[n nm#ñ ay ×k`\ kr a#ñ aqhSvÄN ýQ[y ýKñ shgw kr a#ñ awr m rt ól vR[ny @k@rn ÉÄtÝv`Ù ×vnw`vy @pNÐM @k@rû.
"aX&Nwr@yN @h~ b`µ@rN wRjnyK eLl ï ìt a`rK;`v ×Ëšwm av\&w`vy @vû. sm`jy ól a`rK;`v evN aw&v\& áy`kl`pyK ié krn ìt sm`j sMËñy (It g#l@pn @S) m, skS kl ýó @V" yû oÒ p#vä@V y. sm`j av\&w`vyN a`rK;k av\&w`vyNt ytW kl ýó y_ "sm`j sMËñy" nÉN pvWn` p`lny, "a`rK;`@V"av\&w`vyt yt ìy ýó y_ gMbq wr#nyN vRgv`Ù ýQ[@Y uNd @ls b>v` g#@nn wWvy oÒ ìSwr k@L wr#nyNt
"ß¿y` l#¢@M" h` "gMbqt a`q`yM gl`y`@M" s`[Ïy wWvyK @ls û. mÐ;& »ìw ÓÄb> aÇ@g~ä a`kLpy eb‹ y. a`rK;k ìyqM v#« ím ayv#y µ<y v#«ímt h` äbs`[n kPp`Úvt bl p$ bv oÒ ÓÄgW@W y. e@hW s`[Ïy p#Ww gnN gNn` ìt X`Nd`g`r@Y ìyqM h` ýQ[@yN p#tí a#ñ br s#h#LÇ í @p@nÐ a#w#û oÒ À@V y.
ýq ìyqM m°N a#ñ @kÞ ñ@bn q#v#Nw a`Rñk š`qnyW, sm`j v&snyW nwr krN@N @k@S q? ÉÄtÝ a``q`ykWvyk ×vnw` nwr krN@N @k@S q? v#d krn jny` Îp`qny krn, ql j`ñk Îp`Øwy @ls g#@nn, vçn`kMvl q#v#Nw @k`ts ýQ[ ìyqM @ls ÕÇSs` q#Êm nwr krN@N @k@S q? E s>h` nM ýQ[y nwr kl ýó yw uó@rN h` n#@gnµ@rN hËq` ivW kl ýó y
; @M q#v#Nw jnSkN[y, mhjny`@G av\&w` s>h` @yqìy ýó y -- nËW [nv`Ù p`lny ól @M ekK vW aWpW kr gw @n` h#¿ y.@p`Ú @prËÐ a`Nv, þa#NÓy h` aŽr`j&v`ÙN a#óÇ [npñ pNñ@Y @k`tS @M Ønvl "ýQ[y nwr kr s`my" a#ñ ¿ÞmK g#n yÄW ×k`\ @qÐ asNt l#@B. @M ×k`\ ÎÁW vN@N @l~k [nv`Ù aR£q@Y blp$m smg ekt k#lò vRgv`Ù ýQ[y Øvûn ól a`Rñk, @Q\p`ln h` sm`j aS}`vrWvyK vR[ny ímt ó Ù a#ñ wWvyk y. ýQ[y Øn` r@T "@Q\p`ln S}`vrWvyK" a#ñ kr @qn bvt aŽr`j&v`Ù rtvl p`lkyNtW lAk`@V [npñ pNñytW @p`Ú @prËÐ a`Nv ÚN @p`@r`NÚ ¡> v#è a#w. ×[`n @p@L v&`p`ÝkyN eLèèIy smg sMËñyK a#tímt @p`Ú @prËÐ-þa#NÔ sN[`nyK a#ñ ¿Þ@M ×yWnyk @y@qN@N @M wWvy ól y. eLèèIy, E p#W@wN, wmN ËÒn @qn aR£qk`Þ wWvy Îs` s`kC
c`vlt Emt k#m#Ww ×k`\ kr a#w.a`N@V ýq v#dÓÄ@vl aR£qyt yn wó ól a`Nv h` eLèèI awr sMËñyK ËÄN m @y~jn` k@L btµr rtvl a`N ìâÎ. a#mÝk`v q s`kC
c` s>h` "phäkM a#ñ krN@nÁ @ls áy` ¿Þmt" åq`nM bv ert shk`r r`j& @LkM k`L iNdRfRW @qsñykt @pr lAk`@V @Q\p`ln wWvy m#n g#Ïmt @mrt sAc`ryk @yÙ@mN pä a#mÝk`Ð r`j& w`Nðk@yK pvs` a#w.evN sMËñy¿N a@PK;` krN@N ýQ[y Ëq`hÝÉN mhjny` m#¬mt @gn °y v#dÓÄ@vl aÇW mTtmkt n#Aím û. aŽr`j&v`ÙN@G a`[`ry h` a`©Rv`qy a#ñv âAhl h` @qml @qj`ñ@Y m v#d krn jnw`vN m#¬mt @p`Ú @prËÐ - ýa#NÔ - eLççI h` a@nÁW ×ñg`Ê @k`tSvl @plg#SímK a#ñ ¿Þ@M ×yWny¿ E. j`w&Nwr ×`G[n@Y år`k$m s>h` nv @k`N@Qâ w#Ïm eµ prm`R}y û. ev#Î ìs‹M m°N ÎRm`ny @k@rN@N, s`my @n` v wvW ÓÓÞM h` mhjny`@G ×j`wNõ h` »vn wWvyN ìn`\ ¿Þm y.
ýq ìyqM sAš&` @Lšn @pNÐM krN@N mhjnw`vN ËRg @k`N@Qâvlt a#q qmÉN [npñ pNñ p`lny ßk g#Ïm s>h` p`lk pNñyW [npñ a`NW áy` krn a`k`ry û. @my nwr kl h#K@K [npñ l`X grn pQ[ñyt e@rµv sm`jv`Ù ìkLpykt stN krn v#d krn jnw`v@G sm`jv`Ù mhjn v&`p`ryK @g`dn#±@mÎ. j`w&Nwr sm`jv`Ù argl@Y @k`tsK @ls / lAk`-IlM sm`jv`Ù sÌh`N sAgmyK @g`dn#±m em sm`jv`Ù ìkLpy û. [@N|vr@yN @Q\p`lÎkv Sv`
Þnv, j`w&Nwr kMkr# pNñy smg ekËóv @g`dng` gÎÉN @mm áy`m`Rgy u@qs` stN ¿Þ@M av\&w`v g#n sm`jv`Ù sm`nw` pK;y krn av[`rny û, [npñ pNñ p`lny ìâN uq` kr a#ñ ìn`\@yN yÄW sn`} í a#W@W. vRgv`Ù ýQ[y avsN ¿Þm, @qml j`ñ@Y j`ñk ×|ny ìsŠm h` âAhl-@qml jnw`v awr sm`n`Wmw`v@Y sMbN[kM whîr# ¿Þm, @g`ìjn ×|n h` a@nÁW Ó«w @k`tSvl ×|n ìsŠm, ß¿y`, v#éP, »vn wWvyN, äbs`[n @Sv` a#óÇ sm`j ×|n ìsŠ@M v#dÓÄ@vlK áy`vt q#Êm yn @M âyLl v#d krn jny` awt gw ýó y./ lAk`-IlM sm`jv`Ù sÌh`N sAgmyK s>h` âAhl h` @qml kw` krn v#d krn jnw`vN Ek`bQ[ ¿Þm s>h` vn @mm iØÝqR\ny whîr# ¿Þmt sm`jv`Ù sm`nw` pK;y smg eKvNn.
aq`l @vnW ÄÓ
j`w&Nwr a`rK;k uQ@{~;n@Y jy´hny @qml jny` \KñmW krû
ssp sh /lAk`-Il`M sm`jv`Ù sÌh`N sAgmyK
s>h` stn
Copyright 1998-99
World Socialist Web Site
All rights reserved