§n@Y sm`j a`wñy u´ @V

pä°y m`sy Õr` §n@Y kMkr#vN h` @g`íN wm`t eLl @k@rÉN pvñn ×h`rvlt e@rµv ìì[ ì@r~[w` v&`p`rvl @yÚÐ awr, @M ÓÄb>v m`nv µÉkM sAì[`n ÎÁW @k`t a#ñ v`Rw`vÄN ×k`\ vN@N @mm ì@r~[w`, §n@Y a`Rñk päb$@M q r`j& v&vs`yN@G mh` pÝm`n @q`Tt q#ÊMvl q ihl ìß¿y`@V q sAkln@yN ÎpN sm`j a`wñyk ΍p`ØwyK bv û.

jnv`Ý 17 q` §n@Y m[& ×@Q\@Y j`ñk mh` m`Rg pQ[ñy, ÉÎS b`[k m°N avµr kl 500K kMkr#@v~ ¿@l~ Êtr gnn`vK ØK ï v`hn wqbqyK ÎRm`ny k@l~ y. ÌÄk vs@yN @mm ì@r~[w` p#n n#± ñ£@N v#éP @n` @gímt, klmn`krn@Y Û;nyt e@rµv y. @mm kMkr#vN @Sv@Y @yÙ âçN@N ×@Q\@Y agÐvr vn "c$N;`"µ ât ¿.Ê. 200K oB@bN Óµç "c$N@J" ngr@Y @rØ kMhlk y. 10,000K kMkr#vN@gN ýW @mm kMhl aòw@Y Ù ngr@Y ì\`lwm r`j& v&vs`y @ls p#vò a#w. @mµ 3,000K kMkr#vNt óN msktW v#« klk ât v#éP @n` @gv` a#ñ awr q#N oîN a­ v#éP sµw aÎv`Ry Îv`­ gNv` a#w.

pä°y jnv`Ý 11 q`, ";$Nº" ×@Q\@Y "Å¢" ´`m@Y 1,000kt a`sNn @g`íÒ íØ arK gÎÉN, Îl[`ÞN ìâN @m@hyvÉN pvñn ×`@Q¯y m#ñvrnyt e@rµv ì@r~[w` qKvÉN @p`ÄS r} ÀpyK @prl` q#Ìh. ¢ºN Îl[ry ×`@Q¯y m#ñvrn s>h` avS}`v spy` a#ñ nËW @b`@h~ ×@Q\vl wWvyN p`lny krÉN pvñN@N §n@Y ekm Ïw&ÐÂl @Q\p`ln pK;y vn St#ÄNv`Ù @k`ÉýÎST pK;y ìâÎ.

jnv`Ý 8 q`, "¸n`N" ×@Q\@Y "c$N;`" ngryt a`sNn gMm`nyK vn "c#oÄN"µ 10,000K Ád` @g`íÒ sNnQ[ @p`ÄS XtyN ây gnnK smg g#énh. @mµ Ù eK g#ÉyÁ Éy °y awr 100kt aŽk sAš&`vK óv`l l#¤h. @mm ì@r~[w`v, "bÚ a­ ¿Þ@M h` j`ñy a`rK;` ¿Þ@M sm`jy" nM ï ×`@Q¯y kNd`ymk v#d ktýó whnM ¿ÞmtW, eµ n`ykyN aW adA²vt g#ÏmtW e@rµv áy`Wmk vn ì@r~[w` m`l`vk eK aA\y¿.

jnv`Ý 04 q`, n#@gnµr »a#Nä ×@Q\@Y ²Oýa`N gMm`n@Y 100kt a`sNn @g`íN aŽk bÚ brt e@rµv q#Kï ì@r~[w`vl Ù @p`Åây smg a#ñ ï g#éM @Hó@vN ñS @q@nÁ óv`l l#¤ awr avm vs@yN qs @q@nÁ aW adA²vt g#În.

f`mRS @DÄ ÕvW p@W v`Rw`vkt aÐv ;#Nâ ×@Q\@Y âäN h` @g`íN 12,688@q@nÁ eKv bÚ Îl[`ÞNt e@rµv p#vr$ n­vk @w`rór# @m@S y. pä°y Îy<y Îs` a­ aSv#NnK l#¢m @Hó @k`t @gn âå @g`íN brpwl aR£qykt ËÒn Ù âçy wó ól bÚ ËqL ekó ¿Þ@M Îl[`ÞN oîNt ÎyÉw bÚ Ëql sMÖRn@yN m @gvn @ls bl kr a#w. @mm Ëql @b`@h~ @g`íN@G v`Rºk a`q`y@mN hw@rN pA²v q iKmv` ñ¡n. bÚ @gímt a@p`@h`sW ï @g`íNt Îl[`ÞN ìâN phr@qÐ l#¢mt e@rµv @mm n­v pvr` ñ¤ awr E ÓÄb>v ÚN us`ì òNÚ@vN @mvN bÚ ay¿ÞmK as`[`rn bv ×k`\ ïv q bÚ Îl[`ÞNt e@rµv @m@wK ¿âyM @h~ áy`m`RgyK @gn @n`m#w.

@Q\p`ln ìr#Q[Wvy Ámn r$p`k`ry gW@W îv q St#ÄNv`Ù n`ykWvy ey @k@rµ sA@VÙ y. mNqyW qÝÜw`vyt v#@tn @k~ç sAš&`w mhjny` h` âyÇ sMpW eK ßS kr gNn` [npòN h` Îl[`ÞN aw@l`Ss awr v#@dn sm`j ag`[@Y pÝm`v oîN qNn` b#ìÎ.

"[nvWím iw` ag@Ny." yn Á×kt p`y iØÝpW krÉN @dN ºy` O@pNG §n@Y @q`ré ÕQgÄk [npñ v&vs`yN s>h` ìvr @k`t vsr 20K gwí a#w. eq` ât @M qKv` r`j& arËqL h` v&vs`yN gs` kÉN wm v`sn`v l<` kr g#Ïmt Îl[`Þ wTévkt h` v&vs`ykyNt h#¿í ñ@B.

[nvóN h` ÚPpóN awr prwry

[nvóN s>h` âyÇ ä@š~p@X~± v`hn, Îv`s, g^h upkrn h` a#‹M p#l‹M bÒlv pvñn awr @b`@h~ §n j`ñk@y~ »vWím s>h` argl@Y @y@qÉN âçñ. s`@PK; vs@yN [nvW h` ØÄ‹ ×@Q\ awr prwry v#«@vÉN pvò. §n@Y [nvW ÌÚkr@Y Ek ÕQgl ql j`ñk a`q`ym ýa`N 10,000 (a#mÝk`Ð @d`lR 1,200) vn nËW rt aX&Nwr@Y ØÄ‹×@Q\vl @mm a`q`ym iw` phW agyk pvñn bv v`Rw` @V. §ny Õr` r`j& v&vs`yNµ @Sv@Y Îýó kMkr#vN a­ v#éP sµw aÎv`Ry Îv`­vlt ytW @k`t a#w. n#w@h`W @Svy aµÉ @k`t ñ@B. smhr#Nt m`s gnn`v¿N v#éP l#¢ n#w. q#ntmW §n a`N­v ÉÄyn 10kt ß¿y` aµÉ kr qm` a#ñ awr 1999 ól wvW ÉÄyn 6k@G ß¿y` aµÉ ímt ÎyÉw y.

kMkr# h` sm`j a`rK;k am`w&A\@Y pR@Y;kyÁ vn m#@r`N@G m$w m v`Rw`vkt aÐv ß¿y` a@PK;kyN@G sAš&`v ÉÄyn 30 qKv`, ihl yÐ a#w. ÉN ÉÄyn 11K p`sL h#r yNnN q, ÉÄyn 5K ß¿y` aµÉ vNnN q, 1,70,000K hËq`vÄN ivW krNnN q @V. a`Rñk vR[n@Y päb$m hË@V ß¿y`, sMp`qny kl h#¿ vN@N ÉÄyn 14kt pmnK vn awr, ngrbq ìß¿y` ×ñ\wy âyyt 11 qKv` v#«@vÐ a#w.

gMbq ×@Q\vl ìß¿y`@vN @p@ln sAš&`v ÉÄyn 130 qKv` v#¬ a#ñ awr @mm sAš&`v q a#ólW krgw @h`W §n@Y ìß¿y` ×ñ\wy âyyt 17 qKv` ihl n°Ð a#w. ì@|; a`Rñk kl`pyNµ h` ËÒÚkr@Y @Sv@Y Îýóv ât em ß¿y` aWh#r q#Êm @h~ ß¿y` aµÉím @Hó@vN gMbq kr` a#Ù en ÉÄyn sAš&`w jny` q gMbq ìß¿y` @g`Nnt ekóí@mN wWvy vdvd`W sAÀRn @vÉN pvò.

ß¿y` @s`y` ngr kr` a#Ù en @g`íN v#l#Kím s>h` §n mhjn a`rK;k am`w&A\y h‹Nv` Ù a#ñ nv q#« Ïñ @myt @Hóí a#w.

§n@Y agÐvr vn @bûºAµ »ìwy vdvd`W kék @vÉN pvò g`O nM ñSh#ìÝØ @k`ÝyN j`ñky` ÓÄb> ìSwryK iØÝpW krn Eºy` íK s<r`v, @k`Ýy`Ð h` jpN k}` pÝvRwk@yÁ @ls iØ¿ÞM sm`gmk @Svy kl g`O @Svy aµÉ í@mN pä Ønpw`

§n@Y a`Rñk vR[n @Vgy 1998 Ù âyyt 7.8 bv Îlv`Rw`vÄN ×w&K; vn nËÚ sw& agy âyyt 5¿. @mm wó ól ìß¿y`v vdvd`W nrk awt h#@rÉN pvò.

Û;ny h` aLls ÓÄb> @c~qn` Îl[ryt e@rµv qsw p#ñ@rÉN pvñn awrór, pä°yq` @j& b#AÁkr#@vÁ eK âQŽykt §n@Y blvW m sAgwyk ×[`Îy` vn © Óºa#N wvW âQŽykt q @c~Øw vrqkr#vN @ls òNÚ @k`t زk`Ån ârq­vMvlt ytW @k`t a#w. @M kr#ÐvÄN ×k`\yt pWvN@N §ny ól Û;ny ihl ËÚntm n#g a#ñ a`k`ry h` aNwRj`ñk sAgwvlt @q`ré ìvr @k`t gwï q\k @qk ól a`N­@V s$m mTtmkm Îl[`ÞN wm p`lny yt@W r`j& sMpW @y`q`gÎÉN n#± en [npñ pNñ@Y @k`tS bvt @prÅmt @vrqrn a`k`ry û.

@mm wó ól §n St#ÄNv`Ù Îl[`Þ wNõy kMkr# pNñyt e@rµ ×h`r nv r#Úr# mTtMvlt nAvÉN âè. jnv`Ý 12 q` èa`N»µ r`j& ×v`hn sm`gm¿N ìœ`mgW ÝyÚrÁ vn ñyNºyqN @p`Åây m N aW adA²vt g#În. oÒ kl apr`[y ï@Y wm sm`g@M s@h~qr kMkr#vN@G h` a@nÁW kMkr#vN@G aûòN s>h` sAì[`nyK s`q` g#Ïm ÓÄb>v jnv`Ý 04 q` ÕvW pw¿N Î@VqnyK ÎÁW ¿Þm y. oÒ pä°y @wvsrK ól ìœ`m v#éP @n` lq kMkr#vN 2,000N @k@n¿.

Êt amwrv pä°y vs@R §n ×j`wNõv`Ù pK;y nÉN nv pK;yK Óµéím s>h` áy`klîN@gN ×[`n áy`k`ÞN 30 @q@nÁ aW adA²vt @gn oîNt ìr#Q[v asn lq rhS n­v¿N pä vsr 13K qKv` ârgw ¿Þmt @bûºAG wNõy áy`Wmk ìy.

1999 vsrt ây#NÉN córœ {`wnyN pä vsr 10K sÓ@R. eØn ¢ºA Ðvr m[&@Y @v«w#¢@mN bû@nWó a#Ï@mN h` ýqt#A¿vlt ytkr mr` q#ËÐ ayt amwrv päv @p`Åây ìâN Ùpv&`Pwv sAì[`ny kl v#t#ÅMvÄN aW adA²vt gW qhSgnN kMkr#vNq @v«wb` mr` q#ÉÎ. n#w@h`W زk`Ån ârgw ¿ÞMvlt lK kr a#w.

¢ºAµ Îl[`Þ wNõy eq` @mN m aqW On$m @Q\p`ln ìr#Q[WvyK ìn`\ ¿Þmt q#«@ls aØtW kr@gn a#w. ì@|;@yN m em @Q\p`ln ìr#Q[Wvy p#nn°N@N kMkr# pNñy óÄN nM @mm mRqny vd`W ×bl y.