NATO askeri ittifakı, Steadfast Noon olarak bilinen bir eğitim tatbikatı düzenliyor. Rusya ile artan nükleer gerilimin ortasında, ABD B-52 bombardıman uçakları ile F-16 savaş uçakları Avrupa’ya atom bombası atma simülasyonu yapacak.
Eğitim tatbikatı, ABD Başkanı Joe Biden’ın nükleer savaş riskinin 1962 Küba Füze Krizi’nden bu yana en büyük seviyede olduğunu söyleyerek nükleer bir “kıyamet” uyarısında bulunmasından sadece on gün sonra gerçekleşiyor.
Amerikan Bilim İnsanları Federasyonu’ndan Hans Kristensen, “Bu tatbikat, NATO’nun çift yetenekli uçaklar ve ABD’nin Avrupa’da konuşlandırdığı B61 taktik nükleer bombalarıyla nükleer saldırı misyonunu uyguladığı tatbikattır,” diye yazdı.
Uçaklar, her biri II. Dünya Savaşı’nda Hiroşima’yı yerle bir ederek 126.000 kadar sivilin ölümüne yol açan silahtan 20 kat daha güçlü olan B61 “taktik” termonükleer bombalarını atma provası yapacak.
Nükleer eğitim tatbikatları genellikle rutin, tehditkâr olmayan ve belirli bir ülkeyi hedef almayan tatbikatlar olarak sunulurken, bu yıl NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tatbikatın Rusya’ya yönelik bir tehdit amacı taşıdığını açıkça ortaya koydu.
Rusya’dan beş kez bahsettiği konuşmasında Stoltenberg, “Önümüzdeki hafta NATO, uzun zamandır planladığı caydırıcılık tatbikatı Steadfast Noon’u gerçekleştirecek,” dedi. Stoltenberg, “Rusya nükleer bir savaşın kazanılamayacağını ve asla yapılmaması gerektiğini biliyor,” diye ekledi.
2019 itibarıyla ABD’nin, NATO nükleer cephaneliğinin bir parçası olarak, Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda ve Türkiye de dahil olmak üzere Avrupa’da konuşlandırılmış 150 “taktik” nükleer savaş başlığı bulunuyordu.
Pazar günü, planlanan nükleer tatbikattan bir gün önce Çin, Ukrayna’da yaşayan yurttaşlarına “ciddi güvenlik durumu”nu gerekçe göstererek ülkeyi terk etmelerini söyledi.
Haziran ayında NATO ittifakı, “nükleer silahlı rakiplere karşı yüksek yoğunluklu, çok alanlı savaş için” ihtiyaç duyulan “tüm kuvvetleri sağlamayı” taahhüt eden bir belge yayımlamıştı.
Steadfast Noon tatbikatını duyuran NATO, eğitim uçuşlarının “14 ülkeyi, dördüncü ve beşinci nesil savaş uçaklarının yanı sıra gözetleme ve tanker uçakları da dahil olmak üzere çeşitli tiplerde 60 kadar uçağı” içerdiğini söyledi. Tatbikata katılmak üzere “ABD B-52 uzun menzilli bombardıman uçaklarının Kuzey Dakota’daki Minot Hava Üssü’nden kalkacağı” belirtildi.
Uçuşlar “tatbikata ev sahipliği yapan Belçika’nın yanı sıra Kuzey Denizi ve Birleşik Krallık üzerinde” gerçekleşecek.
NATO, tatbikattaki silahların birkaç yüz kilometre karelik bir alanı radyasyona maruz bırakacağı ve serpintiyi birçok ülkeye yayacağı için “gerçek silah kullanılmadığını” da ekledi.
7 Ekim’de ABD Başkanı Joe Biden dünyanın nükleer “kıyamet” riski altında olduğunu söyleyerek Ukrayna’daki savaşın hızla tırmanmasının ABD ile Rusya arasında nükleer savaşa yol açabileceğini belirtmişti.
Biden, “Kennedy ve Küba Füze Krizi’nden bu yana kıyamet ihtimaliyle karşı karşıya kalmamıştık,” dedi.
Biden, “taktik bir nükleer silahı kolayca (kullanmanın) kıyamet ile sonuçlanmamasının” mümkün olmadığını da sözlerine ekledi.
Biden, Şubat ayında Ukrayna’ya saldırı silahları göndermenin “III. Dünya Savaşı”nı tetikleyeceği uyarısında bulunmuştu. O zamandan bu yana ABD Ukrayna’ya yüzlerce zırhlı araç, gelişmiş uzun menzilli füze sistemleri ve benzeri üst düzey silahlar gönderdi.
Geçen hafta Politico’da yayımlanan bir makalede eski CIA Direktörü Leon Panetta, ABD istihbarat teşkilatlarının Ukrayna’daki savaşın nükleer bir savaşa dönüşme ihtimalinin dörtte bir kadar yüksek olduğuna inandığını yazdı.
Panetta, “Bazı istihbarat analistleri artık Ukrayna’da taktik nükleer silahların kullanılma olasılığının savaşın başlangıcında yüzde 1-5 iken bugün yüzde 20-25’e yükseldiğine inanıyor,” diye yazdı.
Guardian gazetesi Cuma günü, Ukrayna’daki savaşın nükleer bir çatışmaya dönüşmesi halinde hükümetlerin “paniği” önlemek için planlar yaptığını bildirdi. “Batı, Rusya Ukrayna’da nükleer bomba kullanırsa paniği önlemek için planlar yapıyor” başlığıyla verilen haberde, ismi açıklanmayan bir yetkilinin hükümetlerin “bir dizi olası senaryo için ihtiyatlı planlama” yaptığını söylediği aktarıldı.
NATO’nun nükleer tatbikatı, Rusya’nın “grom” nükleer tatbikatıyla hemen hemen aynı zamanda gerçekleşecek. NATO nükleer bombardıman tatbikatlarını yüksek sesle duyururken, Rusya’dan benzer bir açıklama gelmedi.
Ancak bu durum, NATO yetkililerinin henüz duyurulmamış olan Rus tatbikatını provokatif bir tırmanış olarak yüksek sesle kınamalarını engellemedi.
İsmi açıklanmayan ABD’li bir yetkili Reuters’a yaptığı açıklamada “ABD ve müttefiklerine baskı yapmak için nükleer silahları tehdit edercesine sallamak sorumsuzluktur,” dedi.
Aynı yetkili sözlerine şöyle devam ediyordu: “Nükleer savaş tehdidinin pervasızca ve sorumsuzca olduğunu düşünüyoruz. Rusya bu oyunu oynamayı tercih edebilir ama biz etmeyeceğiz.” ABD’li yetkili bu açıklamayı Washington’un bombardıman uçaklarını Avrupa’ya göndererek nükleer bomba atma tatbikatı yapmayı planlamasından birkaç gün önce yaptı.
AB’nin dış politika şefi Josep Borrell geçtiğimiz hafta, Ukrayna’da nükleer silah kullanılması halinde Rus ordusunu “yok etmek” ile tehdit ederek şunları söyledi: “Ukrayna’ya yönelik herhangi bir nükleer saldırı, nükleer bir cevap değil ama askeri açıdan öyle güçlü bir cevap alacaktır ki Rus Ordusu yok olacaktır.”
Biden’ın nükleer kıyamet ile ilgili yorumuyla aynı gün, 7 Ekim’de, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Avustralya’daki bir düşünce kuruluşunun toplantısında, “Rusya’nın nükleer silah kullanma olasılığını” önlemek için NATO’nun Rusya’ya önleyici saldırılar gerçekleştirmesi çağrısında bulundu.
“NATO ne yapmalı? Rusya’nın nükleer silah kullanma ihtimalini ortadan kaldırmalı,” diyen Zelenskiy, “Önleyici saldırılara ihtiyacımız var, böylece nükleer silah kullandıklarında başlarına ne geleceğini bilirler, tersi değil,” diye ekliyordu.
Bu aşırı kızışmış ortamda, ABD liderliğindeki nükleer eğitim tatbikatı büyük bir yanlış hesaplama olasılığını gündeme getirmektedir. Soğuk Savaş döneminde her yıl düzenlenen NATO Able Archer tatbikatının, 1983 yılında Sovyetler Birliği liderliğinin ABD’nin gerçekten bir nükleer saldırı başlatacağına ikna olmasıyla neredeyse topyekûn bir nükleer savaşa yol açmak üzere olduğu bilinen bir gerçektir.
Washington Post, Sovyet bombardıman uçakları mürettebatına “her alaydaki bir uçak filosuna nükleer bomba yükleme emri verildiğini ve uçakların 30 dakikalık alarm anlamına gelen ‘hazırlık 3’ konumuna getirildiğini” belirtti.
Şubat 2021’de ABD Dışişleri Bakanlığı Tarih Ofisi, Korgeneral Leonard H. Perroots’un bir mektubunun gizliliğini kaldırdı. Mektup; Sovyet güçlerinin ABD’nin yığınağına bombardıman uçaklarına nükleer başlıklar yükleyerek karşılık verdiğini ve ABD’nin de aynı şekilde karşılık vermesi halinde bunun bir nükleer savaşı tetikleyebileceğini açıkça ortaya koyuyordu.
Perroots’nun mektubu kamuoyuna açıklandıktan sonra Dışişleri Bakanlığı tarafından erişime kapatıldı ve bir yargıç tarafından yeniden gizli olarak sınıflandırılması gerektiğine karar verildi.