100 yıl önce: Lenin ikinci kez felç geçirdi

Lenin’in 1923 yılında çekilmiş bir fotoğrafı

Sovyet devletinin lideri ve Bolşevik Parti’nin kurucusu Vladimir Lenin, 16 Aralık 1922 sabahı, Sovyet Cumhuriyeti tarihinin kritik bir döneminde onu kısmen felç edecek ve siyasi faaliyetlerden uzaklaştıracak olan ikinci felcini geçirdi.

Lenin ilk felci Mayıs ayında geçirmiş ve ancak Ekim ayında tam olarak görevine dönebilmişti. İkinci felçten önceki haftalarda Lenin, parti içinde giderek bürokratik hizbin lideri haline gelen Stalin’in ve destekçilerinin Gürcistan Komünist Partisi’nde oynadıkları yıkıcı ve şovenist rolün tamamen farkına varmıştı. Lenin, Komünist Parti ve işçi devleti içinde bürokrasinin artan gücüne karşı Lev Troçki’ye birlikte bir “blok” kurmayı önermişti.

Troçki otobiyografisinde, Lenin “bürokrasiyle mücadele için Merkez Komite’ye bağlı bir komisyon kurmayı planladı. İkimiz de üye olacaktık. Bu komisyon esasen bürokrasinin belkemiği olan Stalin hizbini dağıtmak ve partide benim Lenin’in yardımcısı ve istediği gibi Halk Komiserleri Sovyeti başkanlığına onun halefi olmamı sağlayacak koşulları yaratmak için bir kaldıraç olacaktı,” diye yazdı.

Ancak bu faaliyet ikinci felçle kesintiye uğradı. Doktorlar Lenin’in ziyaret edilmesini yasakladı ve tıbbi personelin yanı sıra sadece eşi, kız kardeşi ve birkaç sekreterin kendisini görmesine izin verildi. Stalin, Merkez Komite tarafından Lenin’in izole kalmasını sağlamakla görevlendirildi. Tarihçi Moshe Lewin’e göre Stalin “iki adam [Lenin ve Troçki] arasındaki yakınlaşmaya kendisine karşı bir kampanyanın eşlik edeceğinden korkmaya başlamıştı. Bu nedenle Stalin, Lenin üzerindeki denetimini daha da güçlendirmek için elinden geleni yaptı.”

Lenin, “Vasiyet”i olarak bilinen ve Komünist Parti önderliğini Stalin’i Genel Sekreterlik görevinden almaya çağırdığı mektupları 25 Aralık 1922’den sonra yazdırmaya başlayacaktı.

Loading