Bu makale ilk olarak Twitter’da yayımlandı.

Yetmiş yıl önce, 5 Mart 1953’te, Josef Stalin 73 yaşında öldü. İşçi sınıfının 20. yüzyıldaki en kötü yenilgileri bir bireyin suçlarına ve ihanetlerine atfedilebilirse, bu kişi Stalin’dir.

Troçki, 1927 gibi erken bir tarihte, Stalin’i yüzüne karşı “devrimin mezar kazıcısı” olarak tanımlamıştı. Bunun kelimenin tam anlamıyla doğru olduğu kanıtlandı.

Stalin tarihte bir kitle katili olarak hatırlanmaktadır. Bolşevik Parti liderlerinin yanı sıra Ekim Devrimi’nin zaferi, SSCB’nin kurulması ve dünya sosyalizminin zaferi uğruna mücadele etmiş yüz binlerce sosyalistin öldürülmesi emrini vermiştir.

Oysa birey olarak Stalin vasattı. İktidara yükselişi tamamen Bolşevik Parti’nin bürokratik yozlaşmasıyla bağlantılıydı. Stalinizm, özünde, bürokrasinin siyasi iktidarı işçi sınıfından gasp etmesinin sonucuydu.

Bürokrasi Stalin’i kendi lideri olarak seçti çünkü bürokrasinin çıkarlarını ve ayrıcalıklarını savunmak için gereken kişisel ve siyasi özelliklere, yani acımasızlık, kişisel güç arzusu, kaba pragmatizm ve milliyetçi bakış açısına sahipti.

Stalin’in siyasi bakış açısındaki bu son unsur belirleyici bir öneme sahipti. Stalinizmin programatik temeli, ilk kez Aralık 1924’te Stalin tarafından ileri sürülen anti-Marksist “tek ülkede sosyalizm” “teorisi” idi.

Marksizmin bu milliyetçi revizyonu, dünya sosyalist devrimi programının terk edilmesini ve uluslararası işçi sınıfının mücadelelerinin Sovyet bürokrasisinin ulusal çıkarlarına tabi kılınmasını haklı gösterdi.

Troçki’ye yönelik Stalinist saldırının, sürekli devrim teorisinin topa tutulmasının ve Sovyet bürokrasisinin işçi sınıfına ihanetinin teorik ve siyasi temeli buydu.

Stalinist rejim 1933’e gelindiğinde karşıdevrimci bir güç haline gelmişti. Hitler’in Nazilerinin Almanya’daki zaferi –Stalin’in ve Stalinizmin sorumlu olduğu siyasi felaket– Troçki’yi Dördüncü Enternasyonal’in inşası için çağrı yapmaya yöneltti.

Troçki’nin Stalinizmin karşıdevrimci rolüne ilişkin analizi, İhanete Uğrayan Devrim adlı büyük eserinde kanıtlanan bu analizi, tarih tarafından doğrulanmıştır. Troçki, Stalinist rejimin, işçi sınıfı tarafından devrilmediği takdirde kapitalist restorasyon yol açacağı uyarısında bulunmuştu.

Stalin’in siyasi mirasçıları, yani öldürttüğü Bolşeviklerin yerine seçilen bürokratik uşaklar, siyasi ihanet sürecini devam ettirdi ve tamamladı. Sovyetler Birliği 1991 yılında, Stalin’in ölümünden sadece 38 yıl sonra dağıtıldı.

Troçki, “Tarihin yasaları bürokratik aygıttan daha güçlüdür” öngörüsünde bulunmuştu. Stalinizmin gösterişli yapısı bir enkaz haline gelmiştir. Ancak Troçkist hareketin kuruluşunun yüzüncü yılı yaklaşırken, Dördüncü Enternasyonal dünya çapında büyümektedir.